در كشورمان ايران نيز هلال ماه وضعيت بحراني خواهد داشت ، احتمال رويت اين هلال در پهنه ايران پس از غروب خورشيد بسيار ضعيف است ، دليل ان نيز بدين شرح است كه عرض دايره البروجي ماه در حد اكثر جنوبي ( 5 درجه منفي ) قرار گرفته و از ديد كارشناسي چنين هلال هايي در نيم كره شمالي در شب اول ماه بسيار به خورشيد نزديك و گاهي همزمان و يا با اختلاف بسيار كم از نظر زماني با خورشيد غروب مي كنند لذا رويت ان يا خيلي سخت است و يا غير قابل رويت و حتي محاسبات نشان مي دهد در مناطق شمالي تر هلال ماه زودتر از خورشيد غروب مي كند، اين هلال در نيم كره جنوبي بر عكس نيم كره شمالي داراي عرض 5 درجه مثبت بوده و از نظر كارشناسي رويت انها بسيار مناسب تر از كشورهاي نيم كره شمالي است به همين دليل اين هلال در كشوري مانند استراليا كه در نيم كره جنوبي قرار دارد قابل رويت بوده اما در كشورهايي مانند ايتاليا و ساير كشورهاي اروپا كه با استراليا فاصله زيادي دارند قابل رويت نيستند. نتيجه اينكه هر كشوري كه به خط استوا نزديك تر باشد مانند مالزي و اندونزي و يا پايين تر از خط استوا قرار داشته باشد وضعيت رصدي بهتري خواهد داشت.

 اما يك ويژگي مثبت نيز در اينگونه هلالها وجود دارد. در كشور ايران و در اطراف ان فاز ماه يا همان بخش درخشان هلال بين 1.20 صدم درصد تا 1.35 صدم درصد متغير است مي دانيم كه يك ماه كامل بخش درخشان ان 100 درصد است حالا بياييم اين بخش درخشان را به 100 قسمت تقسيم كنيم سهم هلال شوال يك درصد و سي و پنج صدم درصد است يعني به يك و نيم درصد نيز نمي رسد اين مقدار فاز ماه براي رويت با چشم غير مسلح طبق معيار نگارنده به 6 درجه و 17 دقيقه قوسي ارتفاع بعد از غروب خورشيد نياز دارد تا رويت شود. در صورتي كه در تمام پهنه ايران همچين ارتفاعي را هلال ماه در غروب روز 29 رمضان نخواهد داشت و براي چشم مسلح و رويت با ابزار اپتيكي هلال ماه نياز به ارتفاعي به اندازه 2 درجه و 53 دقيقه قوسي پس از غروب خورشيد خواهد داشت ، همانطور كه محاسبات نشان مي دهدچنين ارتفاعي را هلال ماه بعد از غروب خورشيد در منتها اليه جنوبي كشورمان نيز نداشته اما رويت هلال در مناطق بسيار جنوبي كشور كه ارتفاع هلال ماه به 2 درجه و 48 دقيقه قوسي مي رسد امر محالي نيست هر چند كه بسيار سخت است ، پاكي هوا  - داشتن ابزار قوي – تجربه يك رصدگر ماهر و ارتفاعي حدود 2000 متر و بيشتر از سطح درياهاي ازاد لازمه محك زدن براي چنين هلالي است.

مطلبي كه بسيار حائز اهميت ميباشد اين است كه امكان رويت اين هلالها قبل از غروب خورشيد وجود دارد ، تجربه نشان داده اگر داشتن شرايط بسيار مناسب اب و هوايي و تلسكوپي قوي و بهره بردن از رصدگراني كاركشته و ماهر را در كنار هم قرار دهيم اينگونه هلال ها را مي توان قبل از غروب خورشيد رصد كرد هر چند كه امار رويت اين هلالها تا به امروز كم بوده ولي همين تعداد رصد انجام شده مي تواند ملاكي باشد بر رويت هلال شوال قبل از غروب خورشيد.

با آرزوي موفقيت براي رصدگران محترم .

سيد محسن قاضي ميرسعيد عضو گروه غير حرفه اي رويت هلال ماه.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی هلال ماه